Hát Văn, Đạo Mẫu Việt Nam - Bảo tồn văn hóa Dân tộc

Lên đất Bảo Hà nhắn ai i i lên đất Bảo Hà 

Nếm mùi phong nguyệt đó là Thần Tiên 

Gió nam thoảng i hương bay ngào ngạt í i 

Bóng ác tà đã gác í ì non tây 

Trăng in mặt nước vơi đầy 

Bảo Hà cổ tích xưa nay í i ì còn truyền í ì ì 

Quan Hoàng Bảy trấn miền Bắc địa í i 

Hợp binh hùng lục thuỷ í í Thao Giang 

Quân cơ mưu lược luận bàn 

Doanh trung thường có hai hoàng ì vào ra í i 

Khai quang dong nhang thập kỳ diệu 

Quang minh chứng đàn duyên 

Ngã tích tăng cúng giàng 

Kim phụng hoàng thân cận 

Thánh Chúa Tiên Trưng Vương 

Phong hoa tuyết nguyệt đượm i ì mùi 

Dâng câu thiên bảo chúc lời huê phong 

Chuốc chén ô long, trà thơm chuốc chén ô long 

Cô nâng bình ngọc để các bạn Tiên dâng Ông chén quỳnh 

Í i ì i 

Kiến thượng kim bàn trà ô long kiến thượng kim bàn 

Mẫu đơn lắng tỉnh để lúc cửa nhàn ông Bảy hiến vui 

Chuốc chén quyên mời trà hồng đào chuốc chén quyên mời 

Thanh hương mỹ vị ngọt á a bùi tỳ tân 

Á tân á tân ngọt bùi tỳ tân 

Trù hoạch quân cơ tạm đắc nhàn 

Nung gang thành sắt luyện Tiên đan 

Vi vu sáo trúc trời mây khói 

Kỳ cục thâu canh đất nổi hoàn 

Tuệ nhật sáng soi lòng dũng kiệt 

Cương thường, cương thường nặng gánh dạ sắt son 

Ấy mùi phong nguyệt là thế thế 

Nhớ ả phù dung cuốc gọi ì hồn 

Đượm mùi phong nguyệt nước non i ì 

Đê mê Quốc túy Quốc hồn xưa í i nay phù dung ơi 

Phù dung ơi nàng hiện đâu đây i ì 

Dường như ngọn cỏ cành cây la đà hay còn 

Hay còn tiếc nguyệt yêu hoa 

12 cô tiêm thuốc pha trà rước ông Hoàng Bảy xơi 

Trần ai tri kỷ 

Khách tài tình hồ dễ mấy ai hay 

Kiếp nhân sinh 3 vạn 6 ngàn ngày 

Say cũng lụy mà không say thời cũng đủ 

Thuở trời đất ông Bảy dọc ngang ngang dọc 

Chí anh hùng ông Hoàng Bảy người hun đúc chí càn khôn 

Giáo trong tay trăm trận dạ đâu sờn 

Thú trời đất ông Bảy mở kho tàng vôi tận 

Vừa gặp lúc Thiên khai thái vận 

Chén trà thơm ông Hoàng Bảy người chấm trước đôi tuần 

Nào là tài tử giai nhân cho bõ lúc hẹn hò non nước 

Mở sách ra ông thấy chữ đề đức năng tương túy 

Ông Hoàng Bảy đang say một tí với đời 

Ông Bảy khuyên ai í i ì giữ đạo làm người 

Đi lễ Phật lấy chữ Di Đà là hơn cả 

Ông mới tâu qua Quan Nam Tào cùng Quan Bắc Đẩu 

Số mệnh trần gian lão ấu chép biên 

Ai mà hiếu thuận thảo hiền 

Tu nhân tích đức Ông Bảy chép biên cho thọ trường 

Còn những ai ngang tàng bạo ngược 

Chỉ hại người không trước thời sau 

Lỗi lầm có xá chi đâu 

Sở nguyện ông cho như ý sở cầu toàn tâm 

Đã nên đấng i cầm cân nảy mực 

Ông lấy chữ tội và chữ phúc để mà cân 

Đừng có ai khoe i trọn vẹn muôn phần 

Cây đức mà đã mất ông Bảy cầm cân sao cho bằng 

Đấng anh linh ông Bảy soi đời vời vợi 

Ai mất chữ tâm thời tội phải mang 

Lưới trời ở khắp 4 phương 

Hại nhân nhân hại khôn đường thoát thân 

Ông đã khuyên ai thì đừng có kinh những kẻ nghèo hèn 

Cây đức mà tươi tốt ông cho vẻ vang sau này 

Nay ông Bảy ra i ì nay ông Bảy ra ông cho nước tiên tẩy hết bụi trần 

Thanh cao rồi lại 10 phần dễ Ông thanh cao 

Chữ cương thường treo cao giá ngọc 

Chữ công dung tứ đức khuyên di 

Đệ tử con khấn nguyện tâu quỳ 

Xin ông hoàng Bảy độ trì người chứng ư minh 

Hoàng sai i ì ì thập nhị Tiên Nàng 

Cô nào Nàng ấy sửa sang đứng hầu 

Dâng nước trà tầu tiên Cô Nàng Cả 

Dâng nước trà tàu Sơn lâm vừa ý 

Ông Bảy gật đầu vỗ gối ban khen aa 

Dâng bộ khay đèn Tiên Cô Nàng Đôi 

Vào Dâng bộ khay đèn ì 

Dọc ngà tẩu sứ móc tiêm chuôi nạm à vàng 

Dâng hộp thuốc ngang Tiên Cô Nàng Ba 

Dâng hộp thuốc ngang 

Thế là vừa ý ông Bảy Hoàng trên đất sơn lâm 

Đốt đỉnh nhang trầm Tiên Cô Nàng Tư 

Đốt đỉnh nhang trầm 

Ngọn đèn khêu tỏ tay ông cầm móc tiêm 

Dâng hộp bánh nguyên Tiên Cô Nàng Năm 

Dâng hộp bánh nguyên 

Kẹo xìu thuốc cống ,ông ngự cảnh tiên ai sánh ớ bì 

Tính nết nhu mì đó là Tiên Cô Nàng Sáu tính nết nhu mì 

Dâng đôi tuấn mã, để ông đi chấm ớ đồng 

Nảy khúc đàn thông tiên Cô Nàng Bảy 

Nảy khúc đàn thông 

Đêm ngày hậu hạ trong cung Bảo Hà 

Dâng chiếc lược ngà Tiên Cô Nàng Tám 

Dâng chiếc lược ngà 

Đôi tay chải chuốt thật là khéo thay 

Cô Nàng Chín í i yểu điệu ai tày 

Đôi tay dâng một đôi giày để hầu ông 

Múa lượn bài bông tiên Cô Nàng Mười 

Múa lượn bài bông 

Đôi tay Cô nảy ngũ cung dịu à dàng 

Trải chiếu chia bài Tiên Cô Mười Một 

Trải chiếu chia bài 

Tổ tôm đánh chắn thực là đố ai sánh bì 

Múa lượn xanh tiền Cô Mười Hai, múa lượn xanh tiền 

12 Cô tố nữ hầu giá đôi bên ông Bảy Bảo Hà 

A bát vạn hùng binh lệnh ông Bảy sai bát vạn hùng binh 

Tàn vàng tán tía rước ông Bảy về Bảo Hà sơn 

Xa loan Thánh giá hồi cung

Đền Bảo Hà là Đền thờ Ông Hoàng Bảy được lập tại nơi năm xưa di hài của ông lưu lại, nằm ở chân đồi Cấm, bên bờ thượng lưu sông Hồng, ở bên bến phà Trái Hút, thuộc xã Bảo Hà, huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai (Vì thú chơi phong lưu của ông nên nơi ông ngự còn được mệnh danh là Trái Hút Bảo Hà)

Truyền thuyết kể lại:

Vào cuối thời Lê (Niên hiệu Cảnh Hưng 1740 - 1786 ), ở khắp vùng Phủ Quy Hoá, nhất là Châu Thủy Vỹ và Châu Văn Bàn luôn bị giặc cướp ở Vân Nam - Trung quốc tràn sang cướp phá. Trong tác phẩm "Hưng Hoá xứ phong thổ lục" của Tiến sĩ Hoàng Bình Chính viết năm 1778 ghi rõ: "Khắp vùng loạn lạc, dân cư điêu tàn, ruộng đất bỏ hoang ..." . Trước tình hình đó Triều đình cử danh tướng thứ bảy họ NGUYỄN lên trấn thủ vùng biên ải, tiến dọc theo sông Hồng đánh đuổi quân giặc, giải phóng Châu Văn Bàn và củng cố xây dựng Bảo Hà thành một căn cứ quân sự lớn bảo vệ biên cương Tổ quốc. Tại đây Ông tổ chức thành các Thổ Ty, Tù trưởng, luyện tập cho quân sĩ. Ông làm Thống lĩnh cho cả quân Thủy, Quân Bộ tiến đánh lào cai, đuổi quân giặc chạy sang vùng Vân Nam.

Trong lịch sử phong kiến Việt Nam, Bảo Hà có một vị trí quan trọng phòng thủ biên giới, là cửa trạm của phòng tuyến sông Hồng phía Tây Bắc. Từ đời nhà Trần đã đặt hai cửa trấn ải là cửa quan Bảo Thắng và Bảo Hà, trong đó Bảo Hà là hậu cứ của Bảo Thắng. Tại đây có đài hoả hiệu, trạm liên lạc thông tin cho các châu huyện phía dưới. Giữa niên hiệu Cảnh Hưng, Bảo Hà là trung tâm Châu Văn Bàn. Trong thời kỳ này, bọn giặc phương Bắc thường hay quấy nhiễu, xã Khấu Bàn, châu Văn Bàn đã phải xây dựng các thành luỹ chống giặc.

Sau khi giải phóng Phủ Quy Hoá, Ông chiêu dụ các Thổ hào địa phương, đón người Dao, người Thổ và đặc biệt là người Nùng áo xanh tới khẩn điền, khai mỏ xây dựng quê hương. Với công đức và chi khí dũng cảm chống giặc ngoại xâm, giữ yên bờ cõi, nhiều truyền thuyết dân gian đã ca ngợi Ông, Nhân dân tạc dạ ghi công Ông cho ngàn đời sau. Trong một trận chiến đấu không cân sức với quân xâm lược phương Bắc, viên Tướng thứ Bảy của Triều đình đã anh dũng hy sinh. Xác của Ông trôi theo dòng nườc sông Hồng tới Bảo Hà (Nơi ngôi Đền hiện nay  thì dạt vào bờ. Nhân dân trong vùng ngậm ngùi thương nhớ, đưa xác Ông chôn cất tại đây và lập Đền thờ để tưởng nhớ công tích của một người anh hùng. Các Triều Vua Minh Mệnh, Thiệu Trị đã phong tặng Ông danh hiệu "Trấn an Hiển Liệt", các Triều nhà Nguyễn sắc phong cho Ông là: Thần Vệ Quốc".

Ngày 17/7 âm lịch hàng năm là ngày giỗ Ông, nhân dân trong vùng náo nức mở Lễ hội. Khắp nơi trong nước đến viếng Ông và cầu xin Ông phù hộ cho ăn nên làm ăn, phát tài, phát lộc.

Ngày 5/11/1997 Đền Bảo Hà được Nhà nước xếp hạng Di tích Lịch sử Văn hóa cấp Quốc gia. (Viết theo Phiếu ghi công đức Đền Bảo Hà).

Văn khấn ông Hoàng Bẩy

Gió nam thoảng đưa hương bay ngào ngạt

Bóng ác tà đã gác non tây

Trăng in mặt nước vơi đầy

Bảo Hà có tích xưa nay còn truyền

Quan Hoàng Bảy trần miền Băc địa

Hợp binh hùng lục thuỷ Thao Giang

Quân cơ mưu lược luận bàn

Doang trung thường có hai hoàng vào ra

Quan Hoàng Bẩy Bảo Hà chính vị

Cùng tướng công đệ nhị Hoàng Hai

Can qua dâu bể biến dời

Anh hùng xưa đã ra người cung tiên

Nhớ công đức lập đền phụng sự

Thổ,Mán ,Nùng tiên nữ dâng hoa

Thú vui điếu khách bàn trà

Phong lưu thuốc cống Bảo Hà dâng ông

Hoàng hoa tửu khăn hồng gối xếp

Ngự tính tình phong nguyệt hoạ ca

Nhắn ai lên đất Bảo Hà

Nếm mùi phong nguyệt ấy là thần tiên

Cõi Bắc địa còn truyền cổ tích

Quan Bảo Hà thực đích trung quân

Sinh thời làm tướng trung thần

Tấc lòng yêu nước thương dân hãy còn

Dẫu bể cạn non mòn cũng quyết

Thử ra tài cho biết oai danh

Bao phen lẫm liệt tung hoành

Định an xã tắc đề binh cõi ngoài

Đất Lào Cai là nơi dụng võ

Quyết ra tay đội ngũ tiến công

Biên cương súng nổ đùng đùng

Sa trường sương núi máu sông chẳng nề

Đem quân về Thất Khê phòng thủ

Đền Bảo Hà lạc thú huê viên

Mãn tuần chiếu hạc hồi thiên

Tấm thân thoát lánh nghiệp duyên cõi trần

Bỗng một trận sầu vân ám kết

Hiện chân hình dạo Bắc hết Nam

Vui cùng nước biếc trăng ngàn

Tót tươi quả lạ trăng vàng đìu hiu

Độ dân xã ngày Nghiêu tháng Thuấn

Cõi Việt Nam Bắc trấn oai danh

Từ bi cải dữ làm lành

Chọn ngươi nữ tú nam thanh chấm đồng

Kẻ xuôi ngược dưới sông trên bộ

Ai khẩn cầu tế độ thì qua

Hoàng về trắc giáng điện toà

Hộ trì đệ tử vinh hoa thọ trường.

Giới thiệu về Đền Bảo Hà thờ Quan Hoàng Bẩy

Đền Bảo Hà (Đền thờ Thần vệ Quốc Hoàng bẩy), cách Thủ đô Hà nội khoảng 350 Km, cách Tp. Lào Cai khoảng 60km về phía nam; cách ga xe lửa Bảo Hà khoảng 800m.Hiện nay đường tương đối dễ đi, các lái chỉ cần lưu ý là cung đường này có rất nhiều cua tay áo với những vách tà luy cao và những vực sâu hun hút hàng trăm mét. Từ Hà Nội, bạn đi Lào Cai bằng Tàu hỏa rồi từ Lào Cai đi ô tô hơn trăm km nữa mới tới. Bạn nào có xe ô tô riêng, nên đi theo đường Sơn Tây, qua cầu Trung Hà, Thanh Sơn khoảng 50Km rồi đi theo đường ven sông Hồng lên tới Phố Ràng rẽ trái là bến Bảo Hà.

Kiến trúc đền Bảo Hà thờ ông Hoàng Bẩy:

Đền Bảo Hà được xây dựng ngay chân đồi Cấm, bên bờ sông Hồng, thuộc xã Bảo hà - Huyện Bảo Yên – Tỉh Lào Cai. Đền được xây dựng với lối kiến trúc đơn giản không cầu kỳ nhưng vẫn có nét đẹp chữ tình.

Đền Bảo Hà có lưng tựa vào núi, mặt hướng theo dòng nước sông Hồng và nơi đây còn có sự kết hợp hài hoà giữa cảnh quan thiên nhiên với kiến trúc văn hóa truyền thống của dân tộc Việt Nam theo thuyết phong thủy.

Đền được xây dựng gồm: cổng tam quan, sân đền, nhà khách, phủ chúa Sơn Trang, Toà đại bái, Cung cấm, Cung nhị, Cung công đồng với diện tích, bài trí các pho tượng khác nhau. Trong các cung thờ chính của đền có các pho tượng: Đức Thánh Trần, Đức Vua Cha, Quan Tuần Tranh, ông Hoàng Bảy, ông Hoàng Đông quan Bơ phủ, Mẫu Nhị, Mẫu Thượng Ngàn, Mẫu Thuỷ Tiên, Thiên Phúc Thiên